Rozmowy o tłumaczeniu książek
Episodes
Sunday Dec 19, 2021
Sunday Dec 19, 2021
A jak redaktorom współpracuje się z nami? W tym odcinku o współpracy z perspektywy innych uczestników procesu wydawniczego opowiadają zaproszeni goście: Kamila Buchalska, Dominika Cieśla-Szymańska (członkini-założycielka STL) i Piotr Chojnacki.
Read the rest of this entry »
Monday Dec 06, 2021
Monday Dec 06, 2021
Redaktorzy pełnią ważną rolę w przygotowaniu tekstu do druku. Współpraca z nimi może być czystą przyjemnością i cennym zawodowym doświadczeniem - może też być rozczarowaniem, czy wręcz koszmarem. W tym odcinku podcastu członkowie STL: Agata Kozak, Anna Dorota Kamińska i Jakub Kornhauser dzielą się opowieściami o dobrych i złych doświadczeniach współpracy z redaktorami.
Read the rest of this entry »
Monday Nov 29, 2021
Monday Nov 29, 2021
Z okazji Międzynarodowego Dnia Tłumacza o literaturze krajów nordyckich rozmawiały:
- Karolina Drozdowska, tłumaczka z języka norweskiego, m.in. autorka przekładu Oprzyj swoją samotność o moją Klary Hveberg,
- Anna Michalczuk-Podlecki, tłumaczka z języka estońskiego, m.in. autorka przekładu Człowieka, który znał mowę węży Andrusa Kivirähka oraz
- Agata Lubowicka, tłumaczka z języka duńskiego, m.in. autorka przekładu Ulicy dzieciństwa Tove Ditlevsen.
Monday Oct 11, 2021
Monday Oct 11, 2021
O zagadnieniu inkluzywności w przekładzie rozmawiają: Joanna Bernat (STL), tłumaczka z języka norweskiego i wydawczyni, Zofia Szachnowska-Olesiejuk (STL), tłumaczka z języka angielskiego i Aga Zano (STL), tłumaczka z języka angielskiego i na angielski.
Spotkanie odbyło się 1 października 2021 roku w Instytucie Kultury Miejskiej w Gdańsku. Rozmowę moderowała Anna Klimont.
---
"Na przekład" jest podcastem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, organizacji, która od 2009 roku zrzesza tłumaczy i tłumaczki książek, działając na rzecz lepszej widoczności zawodu, godziwych warunków pracy i życia oraz przyjaznych kontaktów między tłumaczami książek w Polsce i na świecie.
Wszystkie odcinki podcastu dostępne są m.in. na stronie naprzeklad.podbean.com, a także w serwisie Spotify i aplikacjach do słuchania podcastów.
Na stronie Stowarzyszenia (stl.org.pl) można znaleźć dużą bazę ogólnodostępnej wiedzy dla osób zainteresowanych pracą tłumacza literackiego, a także kontakty do tłumaczy i tłumaczek zrzeszonych w STL.
Jeszcze więcej danych i informacji na temat aspektów finansowych, prawnych i organizacyjnych dostępnych jest dla zalogowanych członków.
Muzyka wykorzystana w czołówce i zakończeniu odcinka pochodzi z utworu "Mystery Sax" (Kevin MacLeod, Creative Commons License). Grafika w nagłówku strony podcastu: JT Davis (Black Background) na Flickr.com (licencja CC).
Chętnie wysłuchamy Waszych uwag i sugestii pod adresem podcast@stl.org.pl
Monday Sep 27, 2021
Monday Sep 27, 2021
W tym odcinku prezentujemy rozmowę o tłumaczeniu fantastyki, która odbyła się online 10 maja 2021 roku w ramach Wirtualnych Targów Książki BookTarg. W dyskusji panelowej uczestniczyli:
Paulina Braiter (tłumaczyła największych: Gaimana, Le Guin, Mastertona, Asimova, Careya, Resnicka),
Anna Studniarek (uznana tłumaczka klasyki: Wolfe, Zusak, jak i współczesnych pisarzy, między innymi Sandersona, jedna z założycielek STL),
Agnieszka Hałas (pisarka i tłumaczka, autorka popularnego cyklu o świecie Zmroczy) oraz
Jakub Radzimiński (tłumacz wielu książek z półki z fantastyką dla młodzieży).
Spotkanie moderowała Agnieszka Włoka, która pisze dla „Nowej Fantastyki” i prowadzi na Facebooku profil "Pomiędzy stronami", gdzie rozmawia przeważnie z autorami fantastyki i thrillerów).
---
Na przekład jest podcastem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, organizacji, która od 2009 roku zrzesza tłumaczy i tłumaczki książek, działając na rzecz lepszej widoczności zawodu, godziwych warunków pracy i życia oraz przyjaznych kontaktów między tłumaczami książek w Polsce i na świecie.
Wszystkie odcinki podcastu dostępne są m.in. na stronie naprzeklad.podbean.com, a także w serwisie Spotify i aplikacjach do słuchania podcastów.
Na stronie Stowarzyszenia (stl.org.pl) można znaleźć dużą bazę ogólnodostępnej wiedzy dla osób zainteresowanych pracą tłumacza literackiego, a także kontakty do tłumaczy i tłumaczek zrzeszonych w STL.
Jeszcze więcej danych i informacji na temat aspektów finansowych, prawnych i organizacyjnych dostępnych jest dla zalogowanych członków.
Muzyka wykorzystana w czołówce i zakończeniu odcinka pochodzi z utworu "Mystery Sax" (Kevin MacLeod, Creative Commons License). Grafika w nagłówku strony podcastu: JT Davis (Black Background) na Flickr.com (licencja CC).
Grafika na okładce odcinka: Lara Rodríguez Baquero, The Book of Legends (link: flickr.com/photos/lara_bill/14103672745/ Creative Commons License)
Chętnie wysłuchamy Waszych uwag i sugestii pod adresem podcast@stl.org.pl
Monday Sep 20, 2021
Monday Sep 20, 2021
Rozmowa o specyfice przekładu literatury poświęconej Zagładzie: trudnościach przy pracy, języku opisującym obozową rzeczywistość, materiałach pomocniczych oraz o higienie psychicznej przy tłumaczeniu tego rodzaju tekstów.
Read the rest of this entry »
Monday May 17, 2021
Monday May 17, 2021
W ramach cyklu "Przekład przed publikacją" Oddziału Północnego STL prezentujemy spotkanie z Katarzyną Tunkiel (STL), tłumaczką z języka norweskiego, o przekładzie książki Odzyskać przyszłość norweskiej noblistki Sigrid Undset (polskie wydanie: Ośrodek KARTA).
Cykl otoczony jest życzliwą pomocą przez sopocką księgarnię Smak Słowa oraz miasto Sopot. Rozmowę przeprowadziła 20 kwietnia 2021 roku Karolina Drozdowska (STL).
---
"Na przekład" jest podcastem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, organizacji, która od 2009 roku zrzesza tłumaczy i tłumaczki książek, działając na rzecz lepszej widoczności zawodu, godziwych warunków pracy i życia oraz przyjaznych kontaktów między tłumaczami książek w Polsce i na świecie.
Wszystkie odcinki podcastu dostępne są m.in. na stronie naprzeklad.podbean.com, a także w serwisie Spotify i aplikacjach do słuchania podcastów.
Na stronie Stowarzyszenia (stl.org.pl) można znaleźć dużą bazę ogólnodostępnej wiedzy dla osób zainteresowanych pracą tłumacza literackiego, a także kontakty do tłumaczy i tłumaczek zrzeszonych w STL.
Jeszcze więcej danych i informacji na temat aspektów finansowych, prawnych i organizacyjnych dostępnych jest dla zalogowanych członków.
Muzyka wykorzystana w czołówce i zakończeniu odcinka pochodzi z utworu "Mystery Sax" (Kevin MacLeod, Creative Commons License). Grafika w nagłówku strony podcastu: JT Davis (Black Background) na Flickr.com (licencja CC).
Chętnie wysłuchamy Waszych uwag i sugestii pod adresem podcast@stl.org.pl
Monday Apr 12, 2021
Monday Apr 12, 2021
Monday Jan 25, 2021
Monday Jan 25, 2021
W cyklu "Przekład przed publikacją" Ewa M. Bilińska (członkini STL) i Karolina Drozdowska (wiceprzewodnicząca oddziału północnego STL) opowiadały o doświadczeniu tłumaczenia w tandemie na przykładzie cyklu norweskiej autorski Anny B. Ragde, a w szczególności jej właśnie wydanej po polsku powieści Córka (Smak Słowa, 2020).
Spotkanie odbyło się 15 września 2020 roku, poprowadziła je Anna Świtajska z wydawnictwa Smak Słowa.
Wednesday Nov 18, 2020
Wednesday Nov 18, 2020
Czterdzieści dni (Erbgħin Jum) Antoine’a Cassara jest kroniką wewnętrznych zmagań człowieka – zarówno z nierozwiązanymi konfliktami z przeszłości, jak i z porażkami w dorosłym życiu. Ekspresyjna wędrówka po czeluściach uczuć przeplata się z obserwacją świata, który płynie swoim nurtem. Złożony kalejdoskop ludzkich emocji i wewnętrzne rozdygotanie mężczyzny z rozdrapanymi ranami – oto obraz człowieka naszych czasów. Tomik, zapisany w systematyczny sposób, pokazuje ból w różnych postaciach, jego odczuwanie w dzień i w nocy. Przepracowanie tego bólu prowadzi jednak ostatecznie do pozbierania kawałeczków rozbitego, kruchego naczynia, jakim jest człowiek, do zabliźnienia ran i do stworzenia siebie na nowo. Pojednanie, łagodne pogodzenie ze zwaśnionymi częściami samego siebie – oto owoce tej książki. Śródziemnomorski, ekspresyjny rollercoaster dla smakoszy najnowszej poezji południowoeuropejskiej.
Zuzanna Gawron (ur. 1983 r.) – tłumaczka, filolożka hiszpańska, autorka polskich przekładów Alejandry Pizarnik, Moisésa Mato i Antoine’a Cassara, artykułów oraz reportaży literackich o migracji (w: Rita Baum, Signal).
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Tuesday Nov 17, 2020
Tuesday Nov 17, 2020
Właśnie: = Štai: to trzeci zbiór poetycki wybitnej, wielokrotnie nagradzanej litewskiej poetki i powieściopisarki Agnė Žagrakalytė (ur. 1979). Na Litwie uznany za Książkę Roku w kategorii poezja (2017), w Polsce nominowany do finału VI edycji Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności (2020). Klamrą tomu są dwa wiersze lustrzane: „mnie tylko / Prędkość przeraża / przed / Innym / Tobą / bojaźni nie czuję“ oraz „Ja tylko prędkości się boję. / Inny / Ty mnie nie przerażasz“.
W odcinku tłumaczka opowiada o litewskiej poetce i jej wierszach, które rezonują z czytelnikiem pomimo dystansu i lekkości — a może właśnie z ich powodu.
Agnieszka Rembiałkowska (ur. 1980) – tłumaczka z języka litewskiego, wykładowczyni w Zakładzie Bałtystyki na Wydziale Polonistyki UW, członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Lubi słowa, woli myśleć niż pisać. Przekłady literackie z języka litewskiego publikuje od 2005 r. Laureatka nagrody festiwalu Poezijos pavasaris (Wiosna Poezji) za przekłady poezji litewskiej na język polski (2018). Tłumaczyła wiersze między innymi Vladasa Braziūnasa, Rasy Čergelienė, Nijolė Daujotytė, Sigitasa Gedy, Dainiusa Gintalasa, Birutė Jonuškaitė, Antanasa A. Jonynasa, Eleny Karnauskaitė, Aušry Kaziliūnaitė, Giedrė Kazlauskaitė, Jonasa Liniauskasa i Agnė Žagrakalytė.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Monday Nov 16, 2020
Monday Nov 16, 2020
Bohater powieści Twoja twarz jutro Javiera Maríasa po rozstaniu z żoną przenosi się z Madrytu do Londynu i zatrudnia w tajemniczej organizacji, prawdopodobnie w wywiadzie brytyjskim. Jego praca polega na tworzeniu scenariuszy przyszłych ludzkich zachowań, „twarzy” ludzi – jutro. Akcja powieściowa zamyka się w trzech dniach, ale o wiele więcej dzieje się w głowie hiperaktywnego narratora. Snuje on piętrowe dygresje, z których każda jest zamkniętą, oddzielną opowieścią i rozgrywa się na wielu planach czasowych. Cofamy się do drugiej wojny światowej, hiszpańskiej wojny domowej, znajdujemy rozważania o języku i jego niszczycielskiej sile, o zdradzie i miłości, o rozpaczy i stracie, o bezpowrotnie utraconym czasie.
Przekład powieści Twoja twarz jutro Javiera Maríasa autorstwa Ewy Zaleskiej został uhonorowany nagrodą „Literatury na świecie” w roku 2014.
Ewa Zaleska – tłumaczka z języka hiszpańskiego, autorka m. in. przekładów powieści Mario Vargasa Llosy, Isabel Allende, Enrique Vila-Matasa, Javiera Maríasa i Javiera Cercasa. Dwukrotnie, w 2006 i w 2012 roku, otrzymała nagrodę Instytutu Cervantesa w Warszawie za przekład literacki z języka hiszpańskiego. Przekład powieści Twoja twarz jutro Javiera Maríasa został uhonorowany nagrodą „Literatury na świecie” w roku 2014. W 1994 r. „Literatura na świecie” nagrodziła debiut translatorski Ewy Zaleskiej (Historia Alejandro Mayty Mario Vargasa Llosy). Ostatnio w jej przekładzie ukazały się esej Javiera Maríasa Wenecja jako wnętrze („Przegląd Polityczny”, nr 151/152, 2018) oraz powieść Javiera Cercasa Władca cieni (Noir sur Blanc, 2019). Mieszka w Warszawie.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Friday Nov 13, 2020
Friday Nov 13, 2020
Dzikie polowanie króla Stacha autorstwa białoruskiego pisarza Uładzimira Karatkiewicza, wydane na Białorusi w 1958 roku, to historyczna powieść grrrozy. Koniec XIX wieku, podczas burzy zbłąkany na trzęsawiskach etnograf dociera do zapuszczonego pałacu, gdzie dziedziczka, młodziutka sierota, mieszka samotnie pośród portretów przodków-degeneratów, widm, upiorów, ponurych legend i biedy, wyczekując śmierci. Okolicę terroryzuje „dzikie polowanie”: praszczur panienki w XVII wieku podstępnie zamordował na bagnach chłopskiego króla Stacha, ten zaś poprzysiągł zemstę do dwudziestego pokolenia i teraz z orszakiem widmowych jeźdźców, galopujących bezgłośnie po mokradle i wrzosowiskach, zwiastuje zagładę ostatniej z przeklętego rodu.
Książka nie ukazała się jeszcze w Polsce, niespiesznie rozgląda się za wydawcą.
Małgorzata Buchalik z Kazimierza nad Wisłą (ur. 1972) – tłumaczka rosyjskiej i białoruskiej literatury pięknej: około trzydziestu powieści i kilkuset dramatów, opowiadań i esejów, dwukrotna laureatka Nagrody Literatury na Świecie. Autorka awangardowej translatorskiej Teorii Jedenastej Strony, w myśl której ponieważ najtrudniejsze jest pierwszych dziesięć stron książki, gdzie trzeba zdecydować się na styl i dominantę, należy spokojnie tłumaczyć od strony jedenastej, a na końcu – kiedy już wszystko wiemy – dopisać początek. Kryzys wieku średniego spędza na klifach i torfowiskach zachodniego wybrzeża Irlandii. Ma chomika Łolerana.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Thursday Nov 12, 2020
Thursday Nov 12, 2020
Dom kata węgierskiej pisarki Andrei Tompy to quasi-autobiograficzna powieść, a właściwie zbiór powiązanych ze sobą opowiadań o doświadczeniach węgierskiej Żydówki dorastającej w rumuńskim Siedmiogrodzie w czasach dyktatury Ceaușescu. Historie, które przeżywa, są jednocześnie bliskie i dalekie polskiemu czytelnikowi: z jednej strony, poprzez paralelę komunizmu, rozumiemy tło historyczne i wszelkie ograniczenia, jakie reżim wnosił do życia przeciętnych obywateli, z drugiej jednak odkrywamy, jak spotęgowane piętno odcisnął na losach bohaterki fakt przynależności do pogardzanej mniejszości narodowej. Ta węgierska mniejszość, co ważne, przez kilkaset lat stanowiła na tych terenach większość, a język węgierski był językiem urzędowym. Dom kata uświadamia, że czasem historia nie daje nam wyboru i musimy dorosnąć szybciej niż inni. W Polsce Dom kata ukazał się w roku 2016 nakładem wydawnictwa Książkowe Klimaty.
Anna Butrym (ur. 1985, Przemyśl) – absolwentka filologii węgierskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studiów podyplomowych w Budapeszcie w zakresie tłumaczeń literackich. Przekłada teksty prozatorskie, poetyckie, dramatyczne i okołoliterackie, prowadzi spotkania autorskie oraz wykłady poświęcone Węgrom i ich kulturze. Autorka przekładu m.in. Tureckiego lustra Viktora Horvátha, które w 2012 r. zdobyło Europejską Nagrodę Literacką. W jej tłumaczeniu ukazały się m.in. Dom kata Andrei Tompy (doceniony w ramach nagród Ambasador Nowej Europy 2017 i Angelus 2017), Linie kodu kreskowego Krisztiny Tóth i Mój czołg Viktora Horvátha. Tworzy autorski videoblog kulturalny Węgierska randka.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Wednesday Nov 11, 2020
Wednesday Nov 11, 2020
Fizyka smutku jest jedną z tych książek, których nie da się łatwo opowiedzieć. To powieść o empatii i jej znikaniu, o światowej jesieni, o Minotaurach zamkniętych w każdym z nas, o tym, że wzniosłe może być wszystko, o elementarnych cząstkach smutku i wiecznym czasie dzieciństwa. To powieść splątanych korytarzy, odskoczni i zapadni, która miesza przeszłość z nadchodzącym, a mit z dokumentem. Gospodinow zbiera historie i istoty wszelkiego rodzaju, tworząc kapsuły czasu tego, co nietrwałe.
Fizyka smutku to opowieść wielopłaszczyznowa i wielogłosowa. Nie jest to klasyczna linearna narracja, choć tak właśnie się zaczyna. Tu bardzo osobiste, małe historie splątują się z powszechną, wielką historią. Elementem spajającym całą tę książkę jest zredefiniowany mit o Minotaurze, który u Gospodinowa nie jest potworem, lecz chłopcem porzuconym przez rodziców, a potem zdradzonym przez siostrę. Historie porzuconych dzieci wracają tu często i przybierają bardzo różną postać. Często są to porzucenia symboliczne. Nie jest to jednak historia smutku i nie jest to spis historii smutnych. W Polsce Fizyka smutku Georgiego Gospodinowa ukazała się w 2018 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego.
Magdalena Pytlak (ur. 1981) – bułgarystka, slawistka, tłumaczka. Pracuje jako adiunkt w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zajmuje się współczesną literaturą i kulturą bułgarską oraz szeroko rozumianą translatologią. Dwukrotnie nominowana za przekład do Nagrody Literackiej Gdynia (2018, 2019), a za tłumaczenie powieści Wzniesienie Milena Ruskowa nagrodzona przez Literaturę na Świecie (2018). W 2019 roku za spolszczenie Fizyki smutku Georgiego Gospodinowa otrzymała Literacką Nagrodę Środkowoeuropejską Angelus dla tłumacza.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Tuesday Nov 10, 2020
Tuesday Nov 10, 2020
Powieść Janiny Katz Chłopiec z tamtych lat opowiada o losach marcowych emigrantów, o ich próbach zapuszczenia korzeni, o samotności i szukaniu swojego miejsca. 63-letnia Ania wspomina swoje życie. Po wojnie wzrastała w Krakowie, w 1969 roku – podobnie jak autorka – wyjechała na Zachód. Nieudana próba radzenia sobie w Niemczech kończy się wyjazdem do Danii, dokąd zaprasza ją tytułowy „chłopiec z tamtych lat”: Joachim, przyjaciel z dzieciństwa. Joachim radykalnie odcina się od swoich korzeni, upodobań i pasji, na siłę próbuje stać się Duńczykiem. Ania – przeciwnie, pozostaje outsiderką i uparcie wraca do przeszłości. W Polsce książka Chłopiec z tamtych lat ukazała się w przekładzie Bogusławy Sochańskiej w 2020 roku nakładem wydawnictwa Driada.
Bogusława Sochańska – absolwentka filologii duńskiej na UAM, tłumaczka, autorka esejów poświęconych duńskiej literaturze i kulturze. Za najważniejsze w swoim dorobku uważa przekłady utworów H.Ch. Andersena i współczesnej poezji duńskiej, a także wprowadzenie do kultury polskiej prozy i poezji Janiny Katz. Laureatka m.in. Duńskiej Państwowej Nagrody dla Tłumacza Literackiego 2014, duńskich nagród im. H.Ch. Andersena (2007 i 2018), Nagrody Literackiej GDYNIA 2019 za przekład poematu konceptualnego Inger Christensen alfabet oraz Nagrody Literackiej Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, 2020.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Monday Nov 09, 2020
Monday Nov 09, 2020
Jak zmieniałam zdanie. Eseje okolicznościowe to pierwszy w dorobku brytyjskiej pisarki Zadie Smith tom esejów. Teksty pogrupowane w pięć kategorii – Czytanie, Bycie, Patrzenie, Czucie i Pamiętanie – ukazują działanie pięknego umysłu, który analizuje książki, omawia filmy, opisuje doświadczenie bycia w świecie i bycia pisarką czy wspomina zmarłego ojca. Smith pisze błyskotliwie, żarliwie i z wielkim osobistym zaangażowaniem, a jej pasja nie tylko imponuje, lecz się udziela: wraz z lekturą tej książki przychodzi energia, by intensywniej czytać, patrzeć, pamiętać, być i czuć. W Polsce książka ukazała się nakładem wydawnictwa Znak w 2010 roku.
Agnieszka Pokojska – tłumaczka z języka angielskiego, przekłada literaturę piękną, eseistykę i literaturę faktu. Od wielu lat prowadzi zajęcia z zakresu tłumaczenia, głównie dla studentów Wydziału Polonistyki oraz Instytutu Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest laureatką Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego (2012) za przekład książki Prowadzący umarłych. Opowieści prawdziwe. Chiny z perspektywy nizin społecznych. Jej przekład tomu opowiadań Colina Barretta pod tytułem Młode skóry uzyskał nominację do Nagrody Gdynia (2016). Obecnie pracuje nad przekładem esejów Margaret Atwood.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Friday Nov 06, 2020
Friday Nov 06, 2020
Ciemność w południe Arthura Koestlera to jedna z najwybitniejszych powieści politycznych XX wieku obnażająca mechanizmy totalitaryzmu stalinowskiego. Wykracza ona zdecydowanie poza doraźność opisu historycznego, może więc być odczytywana jako parabola odnosząca się do wszelkich totalitaryzmów. Napisana w latach 1939-40, po wojnie odniosła wielki sukces; przetłumaczono ją na trzydzieści języków i włączono do kanonu lektur szkolnych i uniwersyteckich. Polski przekład autorstwa Tymona Terleckiego ukazał się w roku 1949. Zarówno ten, jak i wszystkie inne przekłady oparte zostały – przypadek niezwykle rzadki we współczesnej literaturze – na pierwszym, angielskim przekładzie Daphne Hardy, sądzono bowiem, że oryginał niemiecki przepadł w zamęcie wojny. Od przekładu angielskiego minęło 80 lat, gdy w szwajcarskich archiwach odnalazł się tekst oryginału. Cenne odkrycie zaowocowało powstaniem nowego polskiego tłumaczenia, dokonanego w oparciu o oryginalną, niemiecką wersję powieści Koestlera. Nowe tłumaczenie zawiera fragmenty zmienione lub nieistniejące w przekładzie Terleckiego. Ukazało się ono nakładem wydawnictwa PIW równo 70 lat od daty publikacji przekładu Terleckiego.
Urszula Poprawska (ur. w 1954 r.) – tłumaczka literatury niemieckojęzycznej, z wykształcenia filolog języka polskiego. Przełożyła około pięćdziesięciu pozycji, zarówno non-fiction, jak i beletrystykę. Przetłumaczyła powieść Katii Petrowskiej Może Estera (WUJ 2015), Odkrycie kiełbaski z curry Uwe Timma (Wydawnictwo Od Do 2018), Ósme życie Nino Haratischwili (Wydawnictwo Otwarte 2016), tej samej autorki Kotkę i Generała (Wydawnictwo Otwarte 2019), Słonie w ogrodzie Meral Kureyshi (WUJ 2018), Z nowego wspaniałego świata Güntera Wallraffa (Czarne 2012), Szturmując niebo Rebiji Kadir i Alexandry Cavelius (Czarne 2011), Ciemność w południe Arthura Koestlera (PIW 2019). Mieszka w Krakowie.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Thursday Nov 05, 2020
Thursday Nov 05, 2020
Audubon. Na skrzydłach świata – belgijska powieść graficzna Fabiena Grolleau i Jérémie Royera – to fascynująca biografia człowieka, którego pasja przerodziła się w obsesję. Na początku XIX wieku John James Audubon wyruszył na niezwykłą wyprawę ornitologiczną. Mając tylko przyrządy malarskie, asystenta, pistolet i wielkie marzenie, postanowił poznać i namalować wszystkie ptaki Ameryki. Owocem tej szalonej eskapady był album uznany za jedno z arcydzieł historii naturalnej i sztuki. Znalazło się w nim 435 akwarelowych obrazów przedstawiających ptaki Ameryki Północnej. Do dziś zachowało się w dobrym stanie jedynie kilka egzemplarzy tej olbrzymiej księgi – mierzyła 65 na 99 cm – przy czym podczas aukcji w 2010 roku jeden z nich osiągnął cenę 11,5 miliona dolarów, co do dziś jest najwyższą kwotą zapłaconą kiedykolwiek za drukowaną książkę.
Książka związanych z Belgią autorów oparta na zapiskach samego Audubona nie tylko oddaje ducha niezbadanej i dzikiej Ameryki, lecz także pokazuje drogę owładniętego pasją człowieka, który stał się jednym z największych badaczy natury w historii. Jego dzieło przetrwało, choć on sam zapłacił wysoką cenę za jego powstanie. W Polsce Audubon ukazał się w 2019 roku nakładem Wydawnictwa Marginesy.
Olga Mysłowska (ur. 1984) – tłumaczka z języków francuskiego i angielskiego. Specjalizuje się w przekładzie komiksów i filmów, tłumaczy także teksty naukowe na język angielski. Współpracuje m.in. z wydawnictwami Kultura Gniewu i Marginesy, z pismem „Glissando”, Gutek Film i wieloma instytucjami kultury (Muzeum Narodowe w Warszawie, CSW Łaźnia w Gdańsku, Bęc Zmiana, Muzeum Warszawy). Zajmuje się również muzyką: koncertuje i występuje na festiwalach, tworzy muzykę do teatru i gra w spektaklach wystawianych w Polsce i za granicą.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Wednesday Nov 04, 2020
Wednesday Nov 04, 2020
Książka Elisabeth Badinter, Konflikt: kobieta i matka (Le Conflit. La femme et la mère)¸ wydana w Polsce w 2013 roku przez Wydawnictwo Naukowe PWN, jest pełnym emocji i żaru esejem w obronie wywalczonych przez feministki praw i wolności. Francuska filozofka potoczystym, „mówionym” językiem występuje przeciwko „ajatollahom macierzyństwa”, których oskarża o narzucenie wygórowanych „standardów” opieki nad dzieckiem i próbę zepchnięcia kobiet na zajmowane wcześniej pozycje. Obnażając mechanizmy odbierania kobietom wolności, Badinter nie stroni od sarkazmu, ironii i złośliwości. Jej tekst cechuje rytm i melodia wiecowej przemowy. To ostrzeżenie i krzyk w obronie tożsamości kobiet jako ludzi, którą społeczeństwo chce poświęcić na rzecz tożsamości matki. Emocjonalny, a jednocześnie precyzyjny esej Badinter, jest sporym wyzwaniem dla tłumacza, do którego najważniejszych zadań należało zachowanie melodii i rytmu wypowiedzi, oddanie wzywającego do rebelii języka autorki.
Jakub Jedliński (ur. w 1977 r.) – tłumacz literacki z języków francuskiego i angielskiego, przełożył ponad czterdzieści tytułów. Od 2018 roku współprowadzi kursy Okiem redaktora, okiem tłumacza oraz Kuchnia przekładu, czyli jak upichcić dobrą książkę. Kurs tłumaczenia literackiego w Polskim Towarzystwie Wydawców Książek. Członek zarządu Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury i kapituły nagrody Lew Hieronima. Finalista Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego (przekład książki Petera Hesslera Przez drogi i bezdroża. Podróż po nowych Chinach, Czarne 2013). Poza literaturą współczesną tłumaczy również francuskie teksty historyczne, ma na swoim koncie siedemnastowieczne listy, pamiętnik z XVIII wieku i niepublikowaną wcześniej książkę z przełomu XIX i XX wieku.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Tuesday Nov 03, 2020
Tuesday Nov 03, 2020
Estoński realizm magiczny: powieść Andrusa Kivirähka Człowiek, który znał mowę węży, wydana w Estonii w 2007 roku, bardzo szybko zyskała tam miano kultowej. Jej akcja toczy się w XIII wieku na ziemiach estońskich, zamieszkiwanych przez plemiona ugrofińskie i kolonizowanych w tym okresie przez krzyżowców. Bohaterem opowieści jest Leemet, jeden z ostatnich mieszkańców pierwotnego lasu i ostatni, który potrafi rozmawiać z wężami (ważny motyw w estońskim folklorze). Jego marzeniem jest odnaleźć kryjówkę zapomnianego Północnego Gada, tymczasem coraz częściej drogi chłopca krzyżują się z mnichami i rycerzami zza morza, oraz z tymi, którzy opuścili las i na wzór cudzoziemców osiedlili się we wsiach i zaczęli uprawiać ziemię.
Anna Michalczuk-Podlecki (ur. 1979) – tłumaczka literatury estońskiej, opolanka, absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, doktor nauk humanistycznych, członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Często powraca do swojego ulubionego kraju: na dłużej, gdy studiowała tam w ramach wymiany akademickiej i pracowała jako lektorka języka polskiego na Uniwersytecie w Tartu, i na krócej, gdy odwiedza przyjaciół i estońskie księgarnie. Przełożyła z języka estońskiego esej Jaana Kaplinskiego (Ojcu, wyd. Pogranicze) oraz – z literatury dziecięcej – twórczość takich autorów jak Piret Raud (Księżniczki nieco zakręcone; Historie trochę szalone; Ja, mama i nasi zwariowani przyjaciele; wyd. Finebooks), Anti Saar (Ja, Jonasz i cała reszta, wyd. Widnokrąg), Andrus Kivirähk (Oskar i rzeczy, wyd. Widnokrąg), Reeli Reinaus (Żona dla taty!, wyd. Widnokrąg), Hilli Rand (Biały jak śnieg i czarny jak węgiel, wyd. Ezop) i Helena Läks (Sekretna kocia piekarnia, wyd. Ezop). W przygotowaniu nowe przekłady Andrusa Kivirähka, w tym powieść Tilda i kurzołek (dla wydawnictwa Widnokrąg), a także inne tytuły dla czytelników dorosłych oraz dzieci.
© Fotografia Anny Michalczuk-Podlecki: Jonas Podlecki
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Monday Nov 02, 2020
Monday Nov 02, 2020
Książka Potworne mikroby. Wszystko o przydatnych bakteriach i podłych wirusach, wydana w tym roku w Polsce przez wydawnictwo BIS, stanowi krótkie wprowadzenie w świat drobnoustrojów, maleńkich elementów, które czasem pomagają, lecz często uprzykrzają życie: bakterii, wirusów, drobnych pasożytów i drożdży. Opowiada o tym, gdzie mogą czyhać na człowieka, jakie niosą zagrożenie i jak przeciwdziałać ich szkodliwemu wpływowi na nasze funkcjonowanie. Książkę zamyka opis kilku doświadczeń, które pomogą czytelnikom choć troszkę zrozumieć, jak funkcjonują te drobinki i – że choć ich nie widzimy – jest ich mnóstwo.
Książka została napisana przez duet: znanego profesora wirusologii Marca van Ransta oraz znanego copywritera Geerta Bouckaerta, co pozwoliło zaprezentować wiedzę na temat mikrobów przystępnie i rzetelnie. Rysunki uznanego grafika Sebastiaana Van Donincka zgrabnie ilustrują jej treść. Potwornie ciekawa lektura dla małych i dużych.
Agnieszka Bienias – tłumaczka, absolwentka warszawskiej niderlandystyki, prezeska Fundacji „Dom Holenderski”, lektorka języka niderlandzkiego. Uwielbia holenderski ser i belgijskie frytki (obowiązkowo z majonezem), a także tłumaczyć komiksowe dialogi (przełożyła Panterę Brechta Evansa – wyd. Timof Comics oraz Huberta Bena Gijsemansa wyd. Centrala), dobrą literaturę faktu dla dorosłych (Morze Śródziemne Fika Meijera – wyd. Książka i Wiedza) i książki dla dzieci (do jej przekładów należą Potworne mikroby Petera Van Ransta oraz Geerta Boeckaerta – wyd. BIS oraz Wielka Księga Pociągów – wyd. Muchomor). Na co dzień działa na rzecz pogłębiania wśród Polaków wiedzy na temat Flandrii i Królestwa Niderlandów, kultury, języka, historii i współczesnych społeczeństw tych krajów. Do pracy jeździ na rowerze Amsterdam.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Friday Oct 30, 2020
Friday Oct 30, 2020
Komiks Angola Janga Brazylijczyka Marcela D’Salete, wydany w Polsce w 2019 roku przez Timof Comics, opowiada o tytułowej „Małej Angoli”, czyli o grupie osad (mocambos) utworzonych na terenie kolonialnej Brazylii przez zbiegłych z plantacji, niewolników walczących o swoją wolność. Pierwsze mocambos pojawiły się pod koniec XVI w., urosły w siłę w XVII w. (całą Angolę Jangę zamieszkiwało około 20 tysięcy ludzi, a największe mocambo – Macaco – 6 tysięcy), a ostatnia przeciw nim ekspedycja miała miejsce w XVIII w. Komiks Angola Janga jest oparty na faktach historycznych.
W odcinku tłumacz wyjaśnia historyczne realia graficznej opowieści o wolnych społecznościach rdzennej ludności i zbiegłych niewolników w Brazylii.
Jakub Jankowski tłumaczy z języka portugalskiego, a także hiszpańskiego i angielskiego.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Thursday Oct 29, 2020
Thursday Oct 29, 2020
Powieść Lajosa Grendela to opowieść o duchu prowincji z zagadką kryminalną w tle, przedstawiona z punktów widzenia wielu postaci, których losy łączy miejsce: miasteczko na pograniczu słowacko-węgierskim. Bohaterów scala pasywizm i oportunizm, dla pocieszenia zwane tutaj zdolnością do akomodacji. Pewnie stąd w tytule słowo „szajka”. Ci pozornie niezwiązani ze sobą ludzie mimo wszystko są zorganizowani – jednoczą się w wysiłki budowy życia płynącego nie pod prąd, a z prądem dziejów. Ale zależy od nich niewiele, w nierozerwalnym splocie losu i przypadku wyraźnie dominuje przypadek. Wolność, która jest kwestią wyboru, rozumieją jako dążenie do przyjemności, bo, jak mówi jedna z bohaterek powieści: „Od wolności lepsze jest ciupcianie, no i leczo”. Ten amoralny świat obserwuje i opisuje dobry narrator, który niby wędrowniczek przerzuca sobie przez ramię kij zwieńczony siatką o drobnych oczkach i rusza w kurs po okolicy, chwytając ludzkie głosy i dźwięki miejsc, zanim wślizgną się pod progi domów, wnikną w mury kamienic i wtopią w kurz na poddaszach.
W nagraniu audio Miłosz Waligórski opowiada o pisarstwie Lajosa Grendela, węgierskiego autora, który pisał o świecie mieszkańców słowacko-węgierskich miasteczek na pograniczu ówczesnej Czechosłowacji i Węgier.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Wednesday Oct 28, 2020
Wednesday Oct 28, 2020
Wybór wierszy Sześć poetek irlandzkich to autorska antologia tłumacza Jerzego Jarniewicza, prezentująca wiersze sześciu współczesnych poetek irlandzkich, zarówno z północnej części wyspy, jak i z Republiki Irlandii, reprezentujących kilka pokoleń pisarek i bogactwo ich języków poetyckich. Są tu wiersze Leontii Flynn, Medbh McGuckian, Pauli Meehan, Sinéad Morrissey, Eilean Ni Chuilleanain i Nuali Ni Dhomhnaill. Większość z nich po raz pierwszy prezentowana w polszczyźnie (każda około dwudziestoma wierszami), choć od wydania książki niektóre z poetek zyskały w Polsce popularność: Ni Dhohmnaill otrzymała Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta, a Sinéad Morrissey – Nagrodę Literacką Europejski Poeta Wolności. Antologia ukazała się w 2012 roku nakładem Biura Literackiego.
W nagraniu tłumacz mówi o zróżnicowaniu języka sześciu poetek irlandzkich, wielowiekowej marginalizacji poezji kobiet w Irlandii i przekładzie jako pracy zawsze niedokończonej.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Tuesday Oct 27, 2020
Tuesday Oct 27, 2020
Książka Het meisje en de geleerde. Kroniek van twee verloren gewaande Rembrandts (Dziewczyna i uczony. Kronika dwóch Rembrandtów, które uważano za zaginione) holenderskiej autorki Gerdien Verschoor opowiada o tym, jak dwa znakomite obrazy Rembrandta (Dziewczyna w ramie obrazu oraz Uczony przy pulpicie) znalazły się na Zamku Królewskim w Warszawie. Co się z nimi działo przez ponad trzysta lat ich historii? Przez czyje ręce przechodziły? Dlaczego w pewnym momencie uznano je za zaginione? Jest to zarazem fascynująca i doskonale udokumentowana opowieść o pełnym pasji i oddania życiu hrabiny Karoliny Lanckorońskiej, pierwszej Polki będącej historykiem sztuki, która zachowała te obrazy dla potomności i była ich dysponentem do 1994 roku. Książka nie ukazała się jeszcze w Polsce, trwają poszukiwania wydawcy.
Alicja Oczko czyta fragment książki Gerdien Verschoor, przedstawia książkę oraz opowiada o tytanicznej pracy autorki, która wykonała ogromną kwerendę.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Monday Oct 26, 2020
Monday Oct 26, 2020
Po trzęsieniu jest tomem poetyckim poświęconym tragicznemu w skutkach trzęsieniu ziemi, które 6 kwietnia 2009 roku zniszczyło L’Aquilę i okolicę, w tym San Demetrio: miejscowość, z której wyemigrowali do Luksemburga rodzice autora niedługo przed jego urodzeniem. Jak mówi tłumacz Wawrzyniec Brzozowski, francuski w poezji Jeana Portante to „język wieloryb”: „Na oko francuski, ale trochę jakby inny – na podobnej zasadzie jak wieloryb, wieczny wędrowiec, ssak, który opuścił ziemię, wybierając oceany, podobny jest do ryby. Język jego poezji oddycha – jak sam mówi – włoskim i innymi językami, wśród których dorastał w Luksemburgu”. Jak pisze Jean Portante: „Kiedy 6 kwietnia 2009 roku w miejscu mego pochodzenia, moich korzeni, rozpadały się domy, zatrząsł się też ów język w języku. Domy w większości stoją, ale nie da się w nich mieszkać. Domy bez duszy. Domy-duchy. Cienie samych siebie. Od tamtej pory wpatrują się one w inne domy – otaczające wioskę domy z drewna, które oglądają je z zewnątrz. To tam schroniła się dusza. Po trzęsieniu pozostał język opuszczony przez język. Obnażone, obdarte korzenie, wpatrzone w miejsce, gdzie mieszkały tak długo”. Tom Po trzęsieniu został nominowany do Nagrody Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności” w 2020 roku.
Wawrzyniec Brzozowski opowiada o późnej karierze tłumacza, żarłoczności neofity, wielojęzyczności Luksemburga, podwójnych przynależnościach, ukrytym kodzie poezji i odnowie języka przez tych, którzy przychodzą z zewnątrz.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Friday Oct 23, 2020
Friday Oct 23, 2020
Najpopularniejsza słowacka książka ostatnich lat, za którą autor otrzymał w 2009 roku Europejską Nagrodę Literacką, a w 2014 roku autor i tłumacz odebrali Literacką Nagrodę Europy Środkowej „Angelus”. Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej) Pavla Rankova to „epicka wizja Europy Środkowej, która – jak wszystko w tym miejscu świata – jest zarazem okrutna, dramatyczna, śmieszna i pełna absurdu”, jak pisała Olga Tokarczuk. Pierwszego września 1938 roku na basenie w Levicach (Czechosłowacja) trzech przyjaciół z jednej klasy – Czech Jan, Węgier Peter i Żyd Gabriel – organizuje zawody w pływaniu. Zwycięzca będzie mógł ubiegać się o względy koleżanki z klasy, Słowaczki Márii. Rywalizacja tych trzech potrwa przez kolejnych 30 lat. Bohaterowie dorastają, w ich życie wkraczają polityka i historia XX wieku. Polski przekład książki został wydany w 2013 roku przez wydawnictwo Książkowe Klimaty w serii Słowackie Klimaty.
W dzisiejszym odcinku tłumacz Tomasz Grabiński czyta fragment książki i opowiada o wyzwaniach związanych z tłumaczeniem książki wielojęzycznej i wielokulturowej.
Tomasz Grabiński jest tłumaczem ze słowackiego i czeskiego, absolwentem filologii słowackiej na Uniwersytecie Jagiellońskim i menedżerem kultury. Był wicedyrektorem Instytutu Polskiego w Bratysławie i II sekretarzem Ambasady RP na Słowacji. Obecnie pracuje jako bibliotekarz w Miejskiej Bibliotece Publicznej we Wrocławiu. W 2014 roku został laureatem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus za przekład powieści słowackiego autora Pavla Rankova Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej).
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Thursday Oct 22, 2020
Thursday Oct 22, 2020
Elegie poszukiwacza muszli. Elegie del cercatore di conchiglie, tomik Renata Gabrielego wydany w 2019 roku przez wydawnictwo Austeria z przedmową Jarosława Mikołajewskiego, to poemat o podróży do wnętrza: zapis doświadczenia poety, z którego wyłaniają się ogólne refleksje o człowieczeństwie.
Zofia Anuszkiewicz, jedna z autorek przekładu (obok Lucii Pascale) opowiada o wymagającej poezji Renata Gabrielego i jej wyrafinowanej symbolice, osadzając ją w kontekście klasycznego europejskiego kanonu.
Zofia Anuszkiewicz to tłumaczka z języka włoskiego, przekładała ks. Luigiego Giussaniego i Juliana Carrona, Renata Gabrielego, Edoardo Nesi, Diego Zandela i innych. Laureatka – wraz z Lucią Pascale – Nagrody Literackiej im. Leopolda Staffa za przekład poetycki.
Lucia Pascale to tłumaczka z włoskiego i na włoski. Ukończyła polonistykę i rusycystykę na Uniwersytecie „L’Orientale” w Neapolu, obroniła doktorat na Wydziale Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie rozprawy o Pamiętniku z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Wednesday Oct 21, 2020
Wednesday Oct 21, 2020
W antologii Współczesna dramaturgia ukraińska. Od A do Ja, wydanej w 2018 roku przez Agencję Dramatu i Teatru w wyborze i przekładzie Anny Korzeniowskiej-Bihun oraz opatrzonej napisanym przez nią wstępem, zamieszczono następujące utwory: Chwała bohaterom (Pawło Arje), Przez skórę (Natalia Błok), Polarnicy (M. Masza Wakuła), Dźwięki i głosy (Ołeksandra Hromowa), Białofartuszność (Tetiana Kycenko), Studnia (Dima Łewycki), Czas na pilates (Olga Maciupa), Gdzieś i około (Anna Jabłonska).
W dzisiejszym odcinku tłumaczka opowiada o swojej pracy nad tworzeniem antologii oraz zmianach dokonujących się we współczesnej dramaturgii ukraińskiej, m.in. z powodu trwającej wojny.
Anna Korzeniowska-Bihun to tłumaczka literatury ukraińskiej oraz filmów w języku ukraińskim, białoruskim, rosyjskim i angielskim, doktor nauk humanistycznych, absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej w Warszawie (1997) i Katedry Ukrainistyki Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego (2004).
Tuesday Oct 20, 2020
Tuesday Oct 20, 2020
W I tomie Dramatów Thomasa Bernharda, wydanym właśnie przez wydawnictwo Czytelnik, znalazły się trzy sztuki: Siła przyzwyczajenia, Minetti. Portret artysty z czasów starości i Przed odejściem w stan spoczynku. Komedia o duszy niemieckiej – dwie pierwsze w tłumaczeniu Moniki Muskały, ostatnia w tłumaczeniu Danuty Żmij-Zielińskiej. Pozornie różne, mają jeden wspólny mianownik – jest nim gra i mistyfikacja. Raz chodzi o inscenizowanie artystycznej klęski, powtarzanej rytualnie przez trupę muzycznych dyletantów, to znowu o śmierć zapomnianego, niegdyś podobno wielkiego aktora, który postanawia odejść w masce króla Leara, wreszcie o kazirodczo-teatralne rytuały rodzinne odprawiane raz do roku ku czci Himmlera. Na okładce maska z gazy – ni to pandemiczna, ni to teatralna. Tragiczna.
W nagraniu tłumaczka opowiada o tym, co łączy trzy pozornie różne sztuki zebrane w pierwszym tomie Dramatów Thomasa Bernharda, mistrza autoinscenizacji, a także czyta fragment monologu Minettiego ze sztuki Minetti, napisanej przez Bernharda dla Bernharda Minettiego (od 8’46”).
Monika Muskała to nagradzana tłumaczka literatury niemieckojęzycznej, eseistka, dramatopisarka, dokumentalistka. Tłumaczyła Thomasa Bernharda, Elfriede Jelinek, Wernera Schwaba, Heinera Müllera, Franka Wedekinda, Ödöna von Horvatha. W 2019 r. wyróżniona nagrodą im. Karla Dedeciusa za całokształt twórczości translatorskiej. Za esej Między Placem Bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia (Ha!Art, 2016) otrzymała Górnośląską Nagrodę Literacką Juliusz i nagrodę „Literatury na Świecie”. Książka była również nominowana do Nagrody Nike i Nagrody Literackiej Gdynia. Z siostrą Gabrielą pisze sztuki teatralne pod pseudonimem Amanita Muskaria: Podróż do Buenos Aires (2001), Daily Soup (2007), Cicha noc (2016) i Tożsamość Wila (2017). Wykładowczyni w łódzkiej Szkole Filmowej. Z Andreasem Horvathem zrealizowała kilka filmów dokumentalnych, m.in. nagrodzony w Karlovych Varach Views of a Retired Night Porter (2006).
Monday Oct 19, 2020
Monday Oct 19, 2020
Leksykon światła i mroku Simona Strangera w przekładzie Katarzyny Tunkiel ukazał się w czerwcu 2020 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego. Ta zaskakująca formalnie powieść traktuje o losach żydowskiej rodziny żony autora i życiu jednego z największych norweskich zbrodniarzy wojennych, które łączy w zdumiewający sposób pewna willa na obrzeżach śródmieścia Trondheim. Stranger kreśli obraz jasnych i ciemnych stron ludzkiej natury, badając historię domu, w którym jako dziecko mieszkała jego teściowa, a gdzie kilka lat wcześniej dokonywano egzekucji.
Katarzyna Tunkiel (ur. 1985) – tłumaczka literatury norweskiej, skandynawistka, literaturoznawczyni. Absolwentka filologii norweskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Autorka ponad trzydziestu przekładów, wśród których znajdują się m.in. teksty kilkorga czołowych współczesnych pisarzy norweskich – Carla Frodego Tillera, Kjersti Annesdatter Skomsvold i Torego Renberga – oraz liczne książki dla dzieci. Mieszka w Norwegii i pracuje na Uniwersytecie w Stavanger.
Friday Oct 16, 2020
Friday Oct 16, 2020
Uhonorowany w 2018 roku Nagrodą Europejski Poeta Wolności tomik Wolność Islandki Lindy Vilhjaálmsdóttir to poemat, właściwie traktat poetycki, na który składają się prolog i trzy części. Opowiada o zagładzie świata, jaki znamy. Stworzyliśmy świat dobrobytu, mnożymy wszystko. Pomnażamy nawet wolność do… harówki. Wszystko, co człowiek robi, prowadzi do przesady. Wolność powstawała przez pięć lat, a jej pomysł powstał w następstwie kryzysu, w jakim znalazł się świat, a w szczególności Islandia w roku 2009. Prolog opowiada o tym, co stworzyliśmy, pierwsza część – co zaprzepaściliśmy, druga część to podróż do źródeł, do Ziemi Świętej, a trzecia – że daliśmy sobie radę, ale znów zmierzamy ku katastrofie.
W tym odcinku tłumacz opowiada w zarysie o literaturze islandzkiej i pięknie czyta m.in. fragmenty z tomiku Lindy Vilhjaálmsdóttir (Prolog, 7’26” — Część I, 8’34” — podróż do Ziemi Świętej, 10’11”).
Jacek Godek (ur. 1958) jest nagradzanym tłumaczem z języka islandzkiego. Dorastał w stolicy Islandii i tam w wieku 14 lat przygotował pierwszy opublikowany przekład wierszy Islandzkiego poety romantycznego Jónasa Hallgrímssona. Ukończył też Studium Aktorskie przy Teatrze Wybrzeże w Gdańsku i przez bez mała dwadzieścia lat był aktorem scen trójmiejskich i sceny białostockiej, a pod koniec lat 90. odszedł z zawodu aktora, by zająć się m.in. dziennikarstwem jako korespondent islandzkiej telewizji. Prowadzi stronę e-sagi.pl, na której udostępnia własne przekłady dawnej literatury islandzkiej od średniowiecza po XIX w.
Thursday Oct 15, 2020
Thursday Oct 15, 2020
Wydany w 2015 roku tomik poezji Tobie wolno Zwiada Ratianiego został nominowany w 2020 roku do Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności.
Zwiad Ratiani jest niezwykle ważną postacią i głosem w toczącym się obecnie w Gruzji
Read the rest of this entry »
Wednesday Oct 14, 2020
Wednesday Oct 14, 2020
Tomik wierszy Wielkanoc Ingi Gaile to jedna z najgłośniejszych książek poetyckich na Łotwie ostatnich lat. Gaile jest nie tylko poetką, ale także autorką prozy i dramatów, feministką i stand-uperką, orędowniczką wolności – barwną postacią w łotewskim świecie kultury. Niektóre wiersze z niniejszego tomu zaskakują aktualnością, niemal publicystycznym zacięciem, trafnymi aluzjami do wydarzeń na świecie i w rodzimym kraju autorki. Inne – wręcz przeciwnie: są refleksyjne, autobiograficzne, stawiają pytania egzystencjalne i poszukują odpowiedzi na nie.
Agnieszka Smarzewska, polska tłumaczka Gaile, opowiada o pracy nad przekładem, a także czyta cztery przejmujące wiersze z tomiku Wielkanoc: — 00:30 Do kamieni — 04:58 Jesień damasceńska — 08:05 Prezent od ciebie — 10:28 Medytacja.
Jasnazima, Exodus Glacier (link), Ilya Marfin, Never Forget (link), Dream Machine, Alien (link).
Tuesday Oct 13, 2020
Tuesday Oct 13, 2020
Powieść Inni niż my fińskiego pisarza Tommiego Kinnunena (ur. 1973) to po części rozwinięcie, a po części kontynuacja jego debiutanckich Czterech Dróg (W.A.B. 2015, tłum. Sebastian Musielak), które fińska krytyka uznała za
Read the rest of this entry »
Monday Oct 12, 2020
Monday Oct 12, 2020
Polacy mają pewien obraz czasów dyktatora Ceaușescu, lecz niewiele wiedzą na temat jeszcze potworniejszych lat stalinizmu w Rumunii. W nagraniu audio Radosława Janowska-Lascar opowiada o fenomenie powieści Luciana Dana Teodoroviciego Matei Brunul (wydanej w Rumunii w 2011, a w Polsce w 2014 roku przez wydawnictwo Amaltea) i osadza ją w kontekście rumuńskiej historii najnowszej.
Radosława Janowska-Lascar to absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i doktor nauk humanistycznych Uniwersytetu Aleksandra Jana Cuzy w Jassach (Rumunia), tłumaczka literatury polskiej na język rumuński i literatury rumuńskiej na język polski, członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.
Na przekład jest podcastem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, organizacji, która od 2009 roku zrzesza tłumaczy i tłumaczki książek, działając na rzecz lepszej widoczności zawodu, godziwych warunków pracy i życia oraz przyjaznych kontaktów między tłumaczami książek w Polsce i na świecie.
Na stronie Stowarzyszenia (stl.org.pl) można znaleźć dużą bazę ogólnodostępnej wiedzy dla osób zainteresowanych pracą tłumacza literackiego, a także kontakty do tłumaczy i tłumaczek zrzeszonych w STL.
Jeszcze więcej danych i informacji na temat aspektów finansowych, prawnych i organizacyjnych dostępnych jest dla zalogowanych członków.
Muzyka wykorzystana w czołówce i zakończeniu odcinka pochodzi z utworu "Mystery Sax" (Kevin MacLeod, Creative Commons License). Grafika w nagłówku strony podcastu: JT Davis (Black Background) na Flickr.com (licencja CC).
Chętnie wysłuchamy Waszych uwag i sugestii pod adresem podcast@stl.org.pl
Friday Oct 09, 2020
Friday Oct 09, 2020
Sinéad Morrissey to znana brytyjska poetka z Północnej Irlandii, zdobywczyni m.in. T.S. Eliot Prize. W dzisiejszym odcinku tłumaczka i przekładoznawczyni Magda Heydel opowiada o twórczości poetki i jej tomiku O równowadze oraz czyta poruszający wiersz “Jętka” we własnym przekładzie (od 6’34”).
Tomik został wyróżniony w 2017 roku prestiżową nagrodą Forward Prize for Poetry, a w 2020 roku jego polski przekład autorstwa Magdy Heydel (O równowadze) zdobył Nagrodę Literacką Miasta Gdańska "Europejski Poeta Wolności".
Thursday Oct 08, 2020
Thursday Oct 08, 2020
W dzisiejszym odcinku Justyna Czechowska opowiada o przetłumaczonej przez siebie książce Zapach mężczyzny Agnety Pleijel: autobiograficznej opowieści o młodości, w której studiuje, czyta, zatraca się w lekturze Poego, szwedzkiej poezji i antropologii Malinowskiego, mieszka w ponurym pokoju z łazienką w piwnicy, pije hektolitry herbaty i pali papierosa za papierosem. Ogląda zmieniający się świat lat sześćdziesiątych, wreszcie rodzi córkę i wydaje pierwszą książkę. Ta "najpiękniejsza i najmądrzejsza książka o stawaniu się człowiekiem" w Polsce ukazała się w 2017 roku nakładem wydawnictwa Karakter.
Justyna Czechowska to nagradzana tłumaczka z języka szwedzkiego, współzałożycielka Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, od 2015 r. współtworzy również program festiwalu „Odnalezione w tłumaczeniu”.
Wednesday Oct 07, 2020
Wednesday Oct 07, 2020
Tuesday Oct 06, 2020
Tuesday Oct 06, 2020
Brawurowa, prowokacyjna powieść Moravagine Blaise’a Cendrarsa opublikowana została w roku 1926 przez wydawnictwo Grasset. W Polsce wydał ją pod tytułem Morawagin PIW w 1995 roku, a wznowiło w 2005 roku wydawnictwo Noir sur Blanc.
Narrator powieści, świeżo upieczony psychiatra, poznaje w szwajcarskiej klinice Morawagina, ostatniego potomka króla Węgier. Zafascynowany
Read the rest of this entry »
Monday Oct 05, 2020
Monday Oct 05, 2020
Friday Oct 02, 2020
Friday Oct 02, 2020
Thursday Oct 01, 2020
Thursday Oct 01, 2020
Monday Apr 13, 2020
Monday Apr 13, 2020
Przedstawiamy spotkanie z Maryną Ochab, tłumaczką niedawno wznowionej i poprawionej powieści Raymonda Queneau Zazi w metrze (nagroda"Literatury na Świecie" w 2005 roku). Tłumaczce sekundował Tomasz Swoboda, tłumacz i literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, autor posłowia do nowego wydania książki.
Spotkanie odbyło się 2 marca 2020 roku w Nowym Teatrze w Warszawie. Poprowadził je Piotr Kieżun, szef działu recenzji książkowych "Kultury Liberalnej". Do rozmowy dołączyli również m.in. red. Anna Wasilewska ("Literatura na Świecie") oraz Jan Gondowicz (eseista, literat i tłumacz).
Fragmenty książki czytał Tomasz Nosiński, aktor teatru Studio.
Monday Apr 06, 2020
Monday Apr 06, 2020
Prezentujemy spotkanie, które odbyło się 7 marca 2020 roku w ramach Poznańskich Targów Książki pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury: Kinga Piotrowiak-Junkiert (przewodnicząca oddziału zachodniego STL) rozmawiała z dwojgiem członków Stowarzyszenia, Ewą Rajewską i Krzysztofem Majerem.
dr hab. Ewa Rajewska to literaturoznawczyni, translatolożka i tłumaczka, kierowniczka specjalności przekładowej, prowadzonej na studiach II stopnia w Instytucie Filologii Polskiej UAM w Poznaniu, a także opiekunka „Przekładni” – Naukowego Koła Przekładowego UAM. Tłumaczyła m.in. Hanifa Kureishi, Alana Bennetta, D.J. Enrighta czy Kennetha Burke’a.
dr Krzysztof Majer tłumaczył m.in. Allena Ginsberga i Jacka Kerouaca (dwa tomy korespondencji, Czarne 2012 i 2014) czy Michaela Chabona. Pracuje jako adiunkt w Zakładzie Literatury i Kultury Północnoamerykańskiej na Uniwersytecie Łódzkim. Dwukrotnie otrzymał nagrodę Literatury na Świecie: w 2015 r. za przekład Listów Allena Ginsberga i w 2017 r. za przekład Depesz Michaela Herra (nominowany w tym samym roku do Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego oraz do Nagrody Literackiej Gdynia). Jest członkiem zarządu Zachodniego Oddziału Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
---
Monday Mar 30, 2020
Monday Mar 30, 2020
Prezentujemy spotkanie, które odbyło się w marcu 2020 roku w ramach Poznańskich Targów Książki pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury: Kinga Piotrowiak-Junkiert (przewodnicząca oddziału zachodniego STL) rozmawiała z dwojgiem członków Stowarzyszenia, Agnieszką Matkowską (język buriacki) i Sebastianem Musielakiem (język fiński).
---
Monday Mar 23, 2020
Monday Mar 23, 2020
4 marca 2020 roku w warszawskim Teatrze Collegium Nobilium podczas "Urodzin Ryszarda Kapuścińskiego" została wręczona nagroda dla Ole Michaela Selberga - tłumacza Ryszarda Kapuścińskiego na język norweski.
Ten "norweski" wieczór Nagrody poprowadził Remigiusz Grzela. Fragmenty poezji i prozy czytała Krystyna Czubówna, gratulacje złożył JE Ambasador Norwegii Olav Myklebust, a laudację na cześć laureata wygłosił prof. Lech Sokół.
Współorganizatorem "Urodzin Ryszarda Kapuścińskiego" było Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury.
---
Na przekład jest podcastem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, organizacji, która od 2009 roku zrzesza tłumaczy i tłumaczki książek, działając na rzecz lepszej widoczności zawodu, godziwych warunków pracy i życia oraz przyjaznych kontaktów między tłumaczami książek w Polsce i na świecie.
Monday Mar 16, 2020
Monday Mar 16, 2020
"Orientuj się w przekładzie: Chiny" to czwarte spotkanie z cyklu poświęconego przekładom literackim z języków Azji i Afryki.
Tematem dzisiejszego spotkania są Chiny: najludniejszy kraj świata i jeden z najważniejszych ośrodków współczesnej globalnej gospodarki, nuklearne mocarstwo z własnym programem kosmicznym, a zarazem dyktatura borykająca się z fatalną opinią jeśli chodzi o prawa mniejszości i swobody obywatelskie.
Yan Lianke „Sen wioski Ding”, tłum. Joanna Krenz
red. Lidia Kasarełło, „Kamień w lustrze. Antologia literatury chińskiej XX i XXI wieku”
Wu Ming-yi, „Człowiek o fasetkowych oczach”, tłum. Katarzyna Sarek
Ng Kim Chew, „Deszcz”, tłum. Katarzyna Sarek
Yan Lianke, „Kroniki Eksplozji”, tłum. Joanna Krenz
Wang Xiaobo, „Miłość w czasach rewolucji”, tłum. Katarzyna Sarek
Shen Fu, „O upływającym życiu. Opowieść w sześciu rozdziałach”
Yu Hua, „Żyć!”, tłum. Katarzyna Sarek
Mo Yan „Żaby”, tłum. Małgorzata Religa
Serdecznie polecamy.
Monday Mar 09, 2020
Monday Mar 09, 2020
Nakładem łódzkiego wydawnictwa Officyna ukazał się kolejny tom cyklu W poszukiwaniu utraconego czasu Marcela Prousta: W cieniu rozkwitających dziewcząt w nowym przekładzie Wawrzyńca Brzozowskiego.
26 lutego 2020 roku Piotr Kieżun rozmawiał z tłumaczem w warszawskim Institut Français o pracy nad przekładem, cechach pisarstwa Prousta, a także o wcześniejszym przekładzie tej samej książki autorstwa Tadeusza "Boya" Żeleńskiego.
---