18. Dominika Cieśla-Szymańska o redaktorach: co trzeba wiedzieć, żeby lepiej współpracować z wydawnictwem?

Co dzieje się w wydawnictwie, zanim książka trafi do nas do tłumaczenia? Co decyduje o tym, że właśnie nas wybrano? Jak powinny przebiegać dalsze etapy pracy nad tekstem - i jak nie pogubić się między różnymi redaktorami: inicjującym, prowadzącym, językowym? Czego powinni dopilnować, a czego unikać tłumacze?

O współpracy z redaktorami Piotr Szymczak rozmawia z Dominiką Cieślą-Szymańską, członkinią-założycielką Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, a także doświadczoną redaktorką językową i prowadzącą. 

Nagranie z 10 stycznia 2019 roku.

Tematy:

01:05 Jak przebiega proces wydawniczy? Czym zajmuje się redaktor prowadzący, a czym inicjujący?

04:43 Kto i na jakiej podstawie wybiera tłumacza do przełożenia książki?

05:44 Kiedy tłumacz ma szanse na wynegocjowanie wyższej stawki? 

06:40 Nie tylko tłumacz, czyli o czym jeszcze myśli redaktor prowadzący

07:27 Twoja konkurencja: ilu tłumaczy ma redaktor na swojej liście?

08:08 Jakie są realia pracy redaktora prowadzącego?

09:37 Najgorsze rzeczy, jakie tłumacze mogą zrobić redaktorowi.

12:14 O redakcji językowej przekładu

13:54 Jakie prawa ma tłumacz przy robieniu korekty autorskiej po współpracy z redaktorem językowym?

15:54 Czy redaktor językowy nie jest zbyt uprzywilejowany w stosunku do tłumacza?

17:21 Skąd biorą się napięte terminy w pracy nad przekładami?

19:56 Co mogą zrobić tłumacze, żeby edukować wydawców w tej kwestii?

20:55 Jak i komu zgłaszać propozycje wydania książek, na których nam zależy?

21:59 Standardy: czego redaktor spodziewa się po tekście przekładu?

24:20 Kiedy deadline jest elastyczny, a kiedy nie do ruszenia?

28:48 Dlaczego przetłumaczone książki wypadają z planu wydawniczego i czy jest dla nich wtedy jeszcze nadzieja?

30:06 Co udało się osiągnąć STL-owi, a co pozostaje nam do zrobienia? 

17. Magdalena Pytlak, laureatka Nagrody Literatury na Świecie w kategorii “Nowa twarz”

Tematy:

• Jakich problemów nastręcza język bułgarski w tłumaczeniu?
• Tłumaczenie książek trudnych - czy dążyć do większej przystępności i jak radzić sobie z trudnościami oryginału?
• Fragmenty powieści (czyta Dorota Konowrocka-Sawa).
• Jak szukać materiału językowego do tworzenia przekładu silnie nacechowanego stylistycznie?
• O pokusie upraszczania tekstu z myślą o czytelniku przekładu.
• O zaglądaniu do innych przekładów.
• O strategii stylistycznej Ruskowa.
• O niedolach tłumacza w zderzeniu z rzeczywistością branży wydawniczej.
• O awarii twardego dysku i płynących z niej pożytkach.
• O tłumaczeniu z języków otoczonych słabszą polityką kulturalną.
• Czym kierował się wydawca wybierając książkę do publikacji.
• O tłumaczeniu słów niezrozumiałych i współpracy z autorem.

_{Muzyka w intro: Smooth Lovin | Mystery Sax by Kevin MacLeod (incompetech.com)
Licensed under Creative Commons: By Attribution 3.0 License
http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/}

16: Przy winie o tłumaczeniu: Rafał Lisowski i Dorota Konowrocka-Sawa [SPOILERY]

10 listopada 2018 roku w Warszawie odbyło się spotkanie Stołu Widzialnego Tłumacza, na którym ośmioro tłumaczy opowiadało o napotkanych problemach tłumaczeniowych i rozmawiało o zaletach i wadach możliwych rozwiązań.

Tak powstały cztery nagrania pokazujące, jak tłumacze myślą o tłumaczonych przez siebie tekstach. W pierwszym odcinku problemy przedstawiają Rafał Lisowski, który zmagał się z problemem takiego oddania angielskiego oryginału w języku polskim, żeby nie uwikłać się w rodzaj gramatyczny, i Dorota Konowrocka-Sawa, która tłumaczyła nagradzaną i cenioną przez krytyków książkę Less - gdzie Less jest nazwiskiem bohatera i zarazem nazwiskiem znaczącym [UWAGA: SPOILERY]. W dyskusji udział wzięli również: Jakub Jedliński, Rafał Lisowski, Irena Makarewicz, Agata Ostrowska, Piotr Szymczak, Gwido Zlatkes i Jacek Żuławnik.

Spotkanie prowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.

15: Przy winie o tłumaczeniu: Jakub Jedliński i Piotr Szymczak

10 listopada 2018 roku w Warszawie odbyło się spotkanie Stołu Widzialnego Tłumacza, na którym ośmioro tłumaczy opowiadało o napotkanych problemach tłumaczeniowych i rozmawiało o zaletach i wadach możliwych rozwiązań.

Tak powstały cztery nagrania pokazujące, jak tłumacze myślą o tłumaczonych przez siebie tekstach. W trzecim odcinku problemy przedstawiają Jakub Jedliński, który w historycznym źródle musiał stylem oddać niską pozycję społeczną jednej z postaci, i Piotr Szymczak, który opowiedział o pewnej grze słownej i problemie zwięzłości angielskiego i rozwlekłości polskiego. W dyskusji udział wzięli również: Dorota Konowrocka-Sawa, Rafał Lisowski, Irena Makarewicz, Agata Ostrowska, Gwido Zlatkes i Jacek Żuławnik.

Spotkanie prowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.

14: Przy winie o tłumaczeniu: Gwido Zlatkes i Irena Makarewicz

13. Przy winie o tłumaczeniu: Jacek Żuławnik i Agata Ostrowska

10 listopada 2018 roku w Warszawie odbyło się spotkanie Stołu Widzialnego Tłumacza, na którym ośmioro tłumaczy opowiadało o napotkanych problemach tłumaczeniowych i rozmawiało o zaletach i wadach możliwych rozwiązań.

Tak powstały cztery nagrania pokazujące, jak tłumacze myślą o tłumaczonych przez siebie tekstach. W pierwszym odcinku problemy przedstawiają Jacek Żuławnik, który w swoim tekście zderzył się z problemem oddania licznych odniesień kulturowych, i Agata Ostrowska, która tłumaczyła książkę pisaną młodzieżowym slangiem londyńskim. W dyskusji udział wzięli również: Jakub Jedliński, Dorota Konowrocka-Sawa, Rafał Lisowski, Irena Makarewicz, Piotr Szymczak i Gwido Zlatkes.

Spotkanie prowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.

12. Anastazja Dwulit: tłumaczenie Prousta i burzliwa debata o niewyrażalności, a także twórczej roli tłumacza, Barańczaku, presji czasu i wielu innych sprawach

Spotkanie z tłumaczką z języka francuskiego Anastazją Dwulit w ramach Galerii Tłumaczy u Gwidona Zlatkesa.

Anastazja Dwulit wybrała jedyny możliwy zawód dla osoby z jej nazwiskiem. Przedstawia się jako "tłumaczka książek niepopularnych, napisanych przez autorów znanych (Ciorana, Prousta, Ionesco, Derridę) i nieznanych (nie ma co wymieniać, bo nieznani). Nie przełożyła niczego poczytnego ani nawet pożytecznego (czeka na propozycję przekładu bestsellerowego poradnika)."

Nie lubi teoretyzować, ale licząc, że inni lubią, zagaiła krótko – o granicach swobody tłumacza, o tym, jak i po co tłumaczyć rzeczy już przełożone, o tym, co widzi tłumacz czytając tłumaczoną (nie przez siebie) książkę oraz o tym, dlaczego czytelnicy mają do niego pretensje. Wywiązała się burzliwa dyskusja, którą z przyjemnością tutaj prezentujemy.

Poruszane tematy:

00:38 - Anastazja Dwulit przedstawia tłumaczoną książkę i związane z nią problemy.

08:33 - Katarzyna Makaruk (Kaja) opowiada o doświadczeniu redagowania własnych swobodnych rozwiązań.

10:02 - Piotr Szymczak dorzuca trzy grosze o adaptacjach w kontekście tomiku Memorial: A Version of Homer's Iliad Alice Oswald

12:37 - Katarzyna Raczkowska o intertekstualności.

13:01 - Anastazja D. o przekładach jako adaptacjach teatralnych.

14:42 - O nowych i starych przekładach, m.in. W stronę Swanna w przekładzie Krystyny Rodowskiej.

15:49 - Nowe przekłady jako dialog z istniejącymi.

16:11 - Gwido Zlatkes o rosnącej widzialności tłumaczy na rynku książki.

16:56 - Anastazja o nędzy zawodu tłumacza literackiego - oponuje Katarzyna Marczewska.

18:09 - Anastazja o problemie niewyrażalności i twórczej roli tłumacza.

19:19 - Kaja o tłumaczu jako czytelniku.

19:44 - Gwido o różnicy między wiernością autorowi oryginału a wiernością językowi przekładu.

20:57 - Anastazja i inni nie dają się łatwo przekonać.

22:23 - Magda Kowalska twardo staje po stronie inwencji i sięga po najcięższy kaliber oręża: Tadeusza "Boya" Żeleńskiego i Stanisława Barańczaka.

25:33 - O przygotowaniach do pracy nad przekładem i presji czasu

26:33 - Gwido wraca do translatorskich rozbójników i profesjonalnych standardów. Pojawiają się Szwejk, etyka i Kubuś Puchatek.

30:27 - Kaja wraca do kwestii tłumacza jako czytelnika w świetle interpretacji.

31:03 - Aleksandra Niemirycz o słabościach przekładów Barańczaka. Kaja i Piotr bronią jego dobrego imienia; o kontekście historycznym przekładu.

33:15 - Aleksandra jeszcze o nieetyczności wolnego przekładu.

34:10 - Piotr o śmierci kanonu i wynikających stąd problemach.

35:40 - Katarzyna R. o językotwórczości i kulturotwórczości przekładu.

36:46 -Katarzyna Marczewska przytakuje i przytacza argumentum ad Jerzy Jarniewicz.

38:23 - Aleksandra o historycznych różnicach w pojmowaniu wierności przekładu.

40:19 - Piotr o niezrozumieniu naszej roli jako tłumaczy.

42:09 - Anastazja jeszcze raz porusza kwestię powtórnych tłumaczeń i zaznaczania ich odmienności.

45:08 - Magda o problemie parodii stylistycznej w przekładzie.

11. Jerzy Jarniewicz w Czarnolesie o “Tłumaczu między innymi”

Zapis spotkania z prof. Jerzym Jarniewiczem w Czarnolesie.

Spotkanie autorskie na temat nowej książki Jerzego Jarniewicza Tłumacz między innymi odbyło się 13 października 2018 roku w ramach upamiętnienia wielkich tłumaczy polskich zorganizowanego przez Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie i Fundację "Pamiętamy o ogrodach".

Rozmowę poprowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego STL.

Tematy:

00:15 - Przedstawienie sylwetki Jerzego Jarniewicza.

01:09 - O mistrzach Jerzego Jarniewicza: Sławie Lisieckiej (02:03), Stanisławie Barańczaku (04:52), Piotrze Sommerze (07:34).

09:02 - O początkach własnej kariery.

10:36 - Dlaczego tłumaczę: jaka literatura jest dla mnie ważna i jacy tłumacze mi imponują.

14:20 - Czy wierność jest najważniejsza? Jak przekład ma się do literatury i kultury polskiej?

17:12 - O relacjach między różnymi przekładami jednego dzieła.

18:28 - O opłakanym stanie krytyki przekładu i o różnych przekładach Jądra ciemności.

22:32 - O Perypetiach Alicji na Czarytorium Grzegorza Wasowskiego, niewierności w przekładzie oraz nieistnieniu przekładu literackiego jako jednoznacznej kategorii.

33:07 - O Sercu ciemności - spolszczeniu Heart of Darkness Conrada wykonanym przez Jacka Dukaja

34:52 - O nieprzekładalności literatury i statusie tłumacza jako autora.

49:26 - O poziomie świadomości u polskich czytelników przekładu.

51:52 - O statusie tłumaczy i autorów wobec wydawców i czytelników.

55:47 - Największa wpadka, największy triumf i największe czytelnicze odkrycie tego roku Jerzego Jarniewicza.

_{Zdjęcie prof. Jarniewicza wykorzystaliśmy za życzliwym pozwoleniem Biura Literackiego - dziękujemy.}

10. Czy tłumaczenia można się nauczyć? Ryszard Turczyn i inni o tłumaczeniu tekstów historycznych

9. Dorota Konowrocka-Sawa: 13 rad starszego tłumacza dla młodszego

Zapis drugiego warsztatu dla studentów anglistyki wrocławskiej, który 20 maja 2018 roku poprowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego STL, która podzieliła się wieloma radami i doświadczeniami.

Tematy:

00:15 O wrażliwości i intuicji językowej

01:52 O pułapkach czyhających w prostych słowach

03:57 O własnych narowach językowych

04:30 O pieniądzach

05:30 Jak robić postępy dzięki własnym przekładom

07:20 Jak pracować z najlepszym przyjacielem i najgorszym wrogiem tłumacza: redakcją

19:37 O elastyczności tworzywa językowego

21:24 O szlachetnej dłubaninie, czyli drobne szczegóły, które czynią wielką różnicę

27:13 O szyku zdania

29:45 O cennym nawyku nieufności

33:02 O rozwijaniu własnego warsztatu: o mistrzach, złych przykładach i materiałach poglądowych

38:35 O rozumieniu własnych silnych stron

40:06 O tym, jak rozwijają się tłumacze.